Kujdes në “liritë ideore sot”, për disa parime
të Rilindjes Kombëtare.
Opinion
Besi Bekteshi
Historian Arkivi Shkoder
Një nga parimet e
rilindjes kombëtare shqiptare është padyshim edhe thënia e Pashko Vasës “Feja e Shqiptarit është
shqiptaria”. Normalisht është parim, sepse ka ndihmuar në atë kontekst, në ato
kohë, dhe në atë zhvillim kombëtar dhe kulturor, të vendosë në plan të parë
kombin. Sot patjetër që mund të ketë shumë kush vërejtje për shprehjen në
fjalë, por rilindasi i madh shkodran, poet dhe shkrimtar, por edhe krijues i
alfabetit, jetoi në atë kohë dhe ngriti parimet rilindase sidomos për atë kohë.
Në disa prej debateve kryesisht mediatike dikush edhe religjonar thotë se ai “
me forcë thotë fenë e tij” dhe se shprehja e Pashko Vasës tashmë është një
rudiment. Po.... mbase ka të drejtë, por një pyetje mund ti bëhet një
religjonari të tillë, apo edhe të tjerëve religjonarë por që mendojnë si ai: Në
qoftëse shkojnë në një vënd tjetër, qytet tjetër, shtet tjetër e kam fjalën, me
çfarë prezantohen në fillim? Ë pra, duke thënë jam mysliman, katolik, ortodoks
apo....çfarë feje janë?! Kam idenë se në
qoftëse nuk kanë turp të thonë “jam shqiptar” patjetër që do të
prezantohen...Jam shqiptar...dhe ato që kanë turp mbase mund ti tregojnë
religjonin në fillim, por shqiptarë që shqiptarë do të mbeten. E në fund të
fundit po ju prezantove me religjon mund edhe të kenë respekt, por asgjë në
fakt nuk kanë marrë vesh. E ky është edhe konteksti i Pashko Vasës. Me parimet
e “Rilindjes Kombëtare” nuk duhet luaj, qoftë ky edhe një religjonar, në
cilindo religjon që është, apo ai e përcakton veten. Ka edhe diçka. Religjonin njerzit
mbase edhe mund ta ndryshojnë, vëndin e lindjes dhe përkatësinë etnike.....JO.
Këtu e ka pasur fjalën edhe Pashko Vasa dhe vlen edhe për sot. Po shtoj edhe diçka tjetër. Sasia e shqiptarëve në botë, është e madhe
vetëm e njehsuar me kombin, etnosin kombëtar dhe normalisht zvogëlohet kur
ndahet pastaj në religjon....! E këtu e ka pasur fjalën dje Pashko Vasa, dhe po
kështu qëndron edhe sot. Pra jam krenar se jam shqiptar, dhe jam krenar se jam
shqiptar mysliman, orthodoks dhe katolik shqiptar. Në fakt ka ndodhur se
komunizmi, doktrina e marrë e enverhoxhizmit shqiptar, e përdori edhe thënien e
Pashko Vasës. Normalisht e përdori për ti shërbyer goditjes së religjoneve në
Shqipëri. Pashko Vasa u intepretua si ateo i plotë i kohës dhe shprehja e tij
si dëshmia e ateizmit të “Rilindjes Kombëtare”, dhe pastaj filloi shkatërrimi i
institucioneve të kultit dhe vrasjes së klerikëve në Shqipëri. Po, u krijua
absurdi më i madh në botë që ishte shteti i parë ateist i shpallur në
planet....! Konteskti i vargut “E mos
shikjoni kisha e xhamia, feja e shqyptarit asht shqyptaria” u bë edhe modeli
për të shkatërruar pikërisht kishat dhe xhamiat.....!! E kjo ishte makabria e
modeluar nga perversiteti enverhoxhain në Shqipëria. Identifikimi i rrezikshëm
i shqiptarëve në kohën e rrezikut të humbjes së identitetit shqiptar me religjonin, e kishin vendosur parësore
kombin si bosht identiteti. Pra, atëhere identifikimi me religjon po humbiste
bashkimin në komb të shqiptarëve, dhe pikërisht kjo te poezia madhështore e Pashko
Vasës te O shqypni e mjera shqypni.....!! Një multi linguist si Pashko Vasa dhe
një person që ka ngritur “Komitetin qëndror për mbrojtjen e të drejtave të
popullit shqiptar” në Stamboll dhe autori i Momerandumit Britanik mbi
“Autonominë efektive” të paraqitur nga ambasada britanike në Stamboll...dinte
se si ishte halli në fakt. Ai ishte normalisht njeriu që njihte si lindjen dhe
perendimin, dhe ishte edhe një pasha për më tepër kaolik në aristokracinë
atomane, por edhe krijues me alfabet latin të gjuhës shqiptare. Kujdes të madh
në gjykimin e sotëm në liri të të shprehurit me parimet e “Rilindjes Kombëtare”
e cila padyshim është koha e njerzve absolutisht më të lartë të Shqipërisë, në
të gjitha kohët. Njohja e italishtes, frengjishtes, turqishtes, greqishtes dhe
pastaj si sekretar i konsullatës britanike në Shkodër mësimi i anglishtes dhe
serbishtes, por edhe arabishtes, e bënë një poliglot të madh të historisë dhe
natyrisht njohës shumë i mirë i politikës. Dy shqiptarë të lartë si Pashko Vasa
dhe Ismail Qemali rreth viteve të Lidhjes së Prizrenit kanë punuar si
administratorë në Ederne në vilajetin të madh dhe atëhere ka marrë edhe
titullin Pasha. Vdiq duke qënë guvernaror i madh në Liban por veprat e tij janë
të jashtëzakonshme dhe vlera e tij sidomos për Lidhjen është maksimale. Sëbashku
me të mëdhenjtë e tjerë Hasan Tahsini, Koto Hoxhi, Jani Vreto e Sami Frashëri,
ka bërë alfabetin shqip në fakt, ose bazën e gjuhës moderne shqipe, dhe kjo
gjuhë unifikuese nuk do të ishte krijuar në qoftëse këto njerëz do të kishin
parime të tjera jo bashkuese që mund të influencoheshin nga religjoni.
Kujdes me parimet e
“Rilindjes Kombëtare”, sepse gabojmë qartë dhe shumë shpejt edhe sot po ti
dashakeqësojmë për ti nxjerrë si atavizma kombëtarë. Duhet larguar
“enverhoxhizmi” dhe përdorimim për anti-religjon i shprehjes së rilindasit të
madh, por shqiptarët po të tundohen nga ana tjetër bëjnë sërish gabim. Pse?
Po sepse ka shenja
se përpara se të thuhet jam shqiptar bie fjala si refugjat tani dhe dikur në
Greqi...kryesorja ishte të ishe....orthodoks!! Po, edhe te shqiptarë diku në
...bie fjala Maqedoni...shqiptarë me “rroc e me koc” ju leverdis të
klasifikohen si...mysliman! E kjo nuk
është aspak punë e mirë. Në fakt duke
vepruar kështu, shqiptarët kanë fituar disi identitet tjetër, por kanë humbur
identitet shqiptar. Mbase ka ardhur koha..... dhe kanë humbur dhe gjuhën
pastaj....!! Edhe veshjen, edhe kulturën dhe po ashtu edhe pasaportën dhe
mënyrën e të folurit. E kjo nuk është aspak e mirë. Kujdes me parimet e rilindjes, sepse është
shumë pak një shekull, biles shumë pak edhe dy shekuj në kombformin dhe gjuhë
kombëtare, por edhe shtet dhe komb shqiptar në vazhdim. Është shumë pak, dhe vlejnë edhe për sot shprehje të tilla sa
do që janë keqpërdorur nga komunizmi idiot dhe dogmaxhi shqiptar. Ky komunizëm
donte të zhdukte religjonin në Shqipëri, jo se donte kombin, por se donte të
vendoste një religjon tjetër...atë të Enver Hoxhës që ishte “Stalinizmi shqiptar”. Kurse shprehja e
rilindasit vazhdon të ketë vlerë në kohën kur vazhdojmë të jemi në kombformim.
Ne vazhdojmë edhe sot e kësaj dite të kemi komshi, shtete që kanë brënda kombe
që thonë...një atdhe, një popull, një tokë...dhe me të tilla shprehje i kanë
lejuar vetes vrasjen dhe gjenocidin, kurse shqiptarët janë në fakt etnikisht të
pastër, por multireligjonarë që i bën të jenë sa modern edhe të fortë. Duhet të
mburremi me tolerencën tonë fetare që dikur në komunizëm e shpjegonin me “paganizmin
tonë në origjinë”. Sot nuk duhet të bëjmë po të njëjtin gabim, duke retushuar
parimet e rilindjes, për arsye të forcimit artificial të dijenisë apo qënies
besimtar. Religjoni është një sistem i madh vlerash në Shqipëri, kur është
multi është akoma më qartë dhe më mirë sot i dobishëm, kurse kombi dhe qënia
shqiptar është një. Multi religjoni
është i dobishëm, sepse na afron me shtet e mëdha dhe perandori të mëdha, kurse
kombi na bën krenar për origjinën tonë të fisme që më tepër sot duhet ta mbrojmë.
Na respektojmë ato jashtë se jemi tolerantë në religjon. Bëjnë mirë...por....!
Kurse unë them nuk jemi tolerantë, por jemi shqiptarë që jetojmë, punojmë,
këndojmë, martohemi, festojmë, dhe vdesim si shqiptarë. Po të prishet kjo, pastaj mbase vjen ajo që quhet...tolerancë.
Por ne jemi shqiptarë. Kjo është
madhështore, dhe këtu nuk ka asnjë gabim
në shprehjen e të madhit Pashko Vasa.
Nessun commento:
Posta un commento